italia

De mysterieuze pracht van Noord-Sardinië

Een aarzeling neemt bezit van Domenico. Je ziet het aan zijn kastanjebruine ogen die langzaam en voor een ogenblik naar beneden rollen. De restauranteigenaar besluit zijn antwoord niet direct prijs te geven. ‘Vroeger, toen ik een stuk jonger was, liep ik ­regelmatig marathons. Zo ook in 1995, in Portugal.’ Het servies dat Domenico op zijn rechteronderarm laat balanceren, zet hij voor het gemak op tafel neer. ­‘Tijdens mijn verblijf daar ben ik een wijnzaak binnengelopen. Daar heb ik de laatste drie flessen port uit 1982, een goed jaar, op de kop getikt.’ De man zakt door zijn knieën om een fles in een houten behuizing uit de wijnkast te pakken en drukt die liefdevol tegen zijn borst. ‘Eentje heb ik er cadeau gedaan, een andere heb ik zelf opgedronken. Deze ligt al jaren in de cantina.’ Na een korte stilte die Domenico bij nader inzien lijkt te hebben gebruikt om afscheid te nemen, draait hij zich weer om. ‘Maar als jij, want je lijkt me een sympathieke jongen, deze port uit jouw geboortejaar graag wilt hebben, dan is dit misschien wel het juiste moment om ’m weg te doen. Maar op één voorwaarde: je mag hem alleen openen bij een bijzondere gelegenheid.’ Nog eenmaal kijkt Domenico zijn kindje in de ogen, dan drukt hij hartstochtelijk zijn lippen op het glas.
Met een fles port uit 1982 onder de arm loop ik rond middernacht restaurant Il Pavone uit en draai rechtsaf de stadsmuur van Alghero op. Op dit nachtelijke uur ligt de kustplaats er allervredigst bij. Op wat jongeren na, die bij een van de gigantische katapulten op de kade nog wat staan te praten, verkeert de stad in een diepe, comfortabele slaap. Vandaag is voorbij. Morgenvroeg zetten we koers richting de noordkust.

Betoverende kust
Vlak voor ons vertrek geeft Giovanni, de eigenaar van de agriturismo waar we de nacht hebben doorgebracht, ons het advies de provinciale weg langs de kust te nemen. ‘Want nergens ter wereld is de kust zo betoverend als op Sardinië’, meent hij. ‘De kleur van de zee, de verlaten ­baaien, de aromatische geur van de maquis...’ En Giovanni kan het weten. Voordat hij zijn Villa Barbarina opende, werkte hij voor een gerenommeerde zadelfabrikant en reisde hij als vertegenwoordiger de hele wereld over, van Australië tot de Caraïben. Zodoende heeft hij, naar eigen zeggen, zo’n beetje alle eilanden ter wereld gezien, en alle stranden wel bezocht. Maar nergens konden ze hem zo behagen als op zijn eigen ­Sardinië. ‘En het eten hier, formidabel.’
Naast een bewonderaar van de Sardijnse kust, blijkt Giovanni ook een liefhebber van de lokale keuken te zijn. En omdat in ieder gidsje over de Sardijnse keuken wel de naam casu marzu wordt genoemd, vraag ik hem of hij aan dit verboden 
– want te ver doorgerijpte – kaasje kan komen. Bij onze pogingen de voorgaande dag zijn we namelijk gestrand. ‘Ah... de kaas met de wormen. Lekker dat die is! Een waar spektakel! Ik zal wat ­telefoontjes voor je plegen, maar ik kan niets ­beloven. Het is niet makkelijk om eraan te komen.’
Niet veel later nemen we zijn advies ter harte en rijden we via de kustweg langs ­oogstrelende kustplaatsjes als Castelsardo en Santa Teresa Gallura, waar de pastelkleurige huisjes prachtig contrasteren met de cyaankleurige zee.

Aangekomen in het oostelijker gelegen Palau nemen we de veerpont naar de eilandengroep La Maddalena. Op de labyrintische straatjes, de plaatselijke kerk, de haven en de vele ambachtelijke winkeltjes na, waarvan de eigenaren veelal van het vasteland komen, is er in de hoofdstad van het gelijknamige hoofdeiland niet bijzonder veel te zien. Wie naar La Maddalena reist, komt namelijk óf voor het onbeschrijflijke natuurschoon van het eiland, dat soms zelfs zo geurend is dat je je in een bloemenkiosk waant, óf om een eer te bewijzen aan een van ’s lands grootste nationale helden: Giuseppe Garibaldi. Vooral op het eiland Caprera, dat door een zeshonderd meter lange brug is ­verbonden met La Maddalena, leeft de herinnering voort aan de man die van het verdeelde Italië een eenheid maakte. Nadat Garibaldi de verschillende koninkrijken in Italië ten val had gebracht, droeg hij de macht over aan Vittorio Emanuele, die de eerste koning van het verenigde Italië zou worden, terwijl hij zijn eigen resterende twintig levens­jaren, oud en kreupel, voornamelijk hier op het eiland zou slijten. Zijn Casa ­Bianca, waar onder meer zijn geweren, zijn sterfbed en zijn tombe te bezich­tigen zijn, is de grootste bezienswaardigheid van het door pijnbomen en ginestra spinosa (gaspeldoorn, red.) overwoekerde eiland. De ideale manier om de verlaten strandjes op dit paradijselijke stukje aarde in de Middellandse Zee te bezoeken is met de scooter of met de auto – met een picknickmand achterin. (Tekst Erik de Jong, fotografie Jeroen Berends)

Voor het volledige artikel, inclusief tips & adressen, zie Italië Magazine 2013, nr. 3.